Tak jak w innych klasztorach również magdalenki lubańskie obowiązane były prowadzić archiwum klasztorne, w którym przechowywano dokumenty, księgi i akta dotyczące dziejów ich zgromadzenia. Zazwyczaj najstarsze dokumenty przechowywane w specjalnym armarium, czyli skarbcu ulokowanym w okolicach zakrystii lub dormitorium przeoryszy. Tam gromadzono początkowo dokumenty, począwszy od dokumentu fundacyjnego klasztoru z 1320 r., choć nie jest wykluczone, że wśród nich znalazły się kopie bull papieskich dotyczących zakonu magdalenek, począwszy od bulli Grzegorza IX z 23 X 1232 r. O takich materiałach związanych z archiwum lubańskim nie mamy jednak żadnych przekazów.

Magdalenki lubańskie nie uległy sekularyzacji w 1810 r. i nie podzieliły losu pozostałych śląskich klasztorów i ich archiwów (co nas najbardziej tu interesuje). Całe archiwum, wraz z dokumentami, księgami i aktami przetrwało w Lubaniu do dnia dzisiejszego, co na tle dziejów śląskich klasztorów jest zupełnym ewenementem. Po zburzeniu dawnych obiektów klasztornych w 1945 r. archiwalia trafiły do nowej siedziby, do dawnego pałacyku, w którym istnieje do chwili obecnej.

Klasztor magdalenek w Lubaniu należy obecnie do nielicznych, posiadających w zachowane w miarę dobrze archiwum, złożone z jednostek dokumentowych i aktowych. Dodajmy, że w zasobie Archiwum Państwowego we Wrocławiu, gromadzącego archiwalia poklasztorne pochodzące z czasów po sekularyzacji w 1810 r., zachowały się w znacznej większości dokumenty pergaminowe i papierowe, brak natomiast jednostek aktowych. Wyjątkiem były jedynie akta klasztorów cystersów w Krzeszowie i magdalenek w Lubaniu. W wypadku tego pierwszego posiadamy zachowane zarówno dokumenty. Żaden inny klasztor z terenu Śląska nie posiada zachowanej dokumentacji aktowej, gdyż została zniszczona w czasie działań wojennych.

Siostry magdalenki, jak wspomniałem, przeniosły archiwum do nowego pomieszczenia, w którym akta przechowywane są do dziś. Jednak w czasie tych przenosin, gdy okolice dawnego klasztoru były objęte szczególnie silnymi działaniami wojennymi, część akt znalazła się poza murami zakonnymi. Była ich znaczna ilość i w wyniku działań późniejszych władz znalazły się one w posiadaniu archiwum wrocławskiego. W "Księdze przybytków i ubytków Archiwum Państwowego Wrocławiu" odnotowano, że 4 grudnia 1947 r. ze zbiornicy odpadków w Lubaniu przewieziono do Wrocławia w stanie dobrym akta zespołu "Magdalenerinnen Kloster zu Lauban". Dokumenty i akta pozostałe w Lubaniu nie były porządkowane. Poza dokumentami, cały zespół nie był dotąd opracowany, nie dysponujemy także dawnymi pomocami archiwalnymi, które mogłyby odpowiedzieć na pytanie, jaki procent tego zasobu ocalał.

[1] Treść jej publikuje W. Bochnak, Dzieje zakonu Magdalenek od Pokuty na Dolnym Śląsku i Łużycach, Wrocław ? Legnica 1996, s. 375 nn.

[2] Po 1810 r. trafiły do zasobu archiwalnego i przechowywane są obecbnie jako Rep. 83.

[3] Na podstawie zachowanych danych repertoriów pioklasztornych, sporządzanych w dawnym Staats Archiv zu Bieslau, przez głównie F. Jarricka i G. A. Stenzla, można określić, że wraz z dokumentami część klasztorów przekazała do archiwum także akta ? np. klasztor krzyżowćów z czerwoną gwiazdą św. Macieja we Wrocławiu (Rep. 66) i wiele innych.

[4] O ich zawartości ? por. niżej.

[5] AP Wr., Księga przybytków i ubytków Archiwum Państwowego we Wrocławiu, s. 20.

Opracował: dr Roman Stelmach, Państwowe Archiwum we Wrocławiu.